Wat kun je doen aan prostaatkanker

Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij mannen. Ieder jaar krijgen ongeveer 12.700 mannen in Nederland deze diagnose. Prostaatkanker komt vooral voor bij mannen boven de 60. Maar het kan ook op jongere leeftijd ontstaan, vanaf ongeveer 45 jaar.

Over de precieze oorzaken van prostaatkanker is nog weinig bekend. Toch zijn er een aantal bekende risicofactoren. Een aantal daarvan (zoals leeftijd of erfelijkheid) zijn niet te vermijden, een aantal andere, zoals leefstijl, zijn dat (gedeeltelijk) wel.

Prostaatkanker komt vaker voor bij mannen in West-Europa, Australië, de Verenigde Staten en het Caribisch gebied. Om deze reden denken onderzoekers dat voeding en gewicht van invloed zijn.

Zo hebben mannen van Afrikaanse afkomst een hogere kans op het krijgen van prostaatkanker dan mannen van een Kaukasische of Europese afkomst. Ook is de prostaatkanker bij Afrikaanse mannen vaak meer agressief.

Ongeveer 1 op de 10 tot 20 mannen met prostaatkanker heeft de ziekte gekregen door een erfelijke aanleg. Kanker zelf is niet erfelijk, de aanleg ervoor wel.

De risicofactoren

• Een hoge bloeddruk
• Een verhoogde broeddruk verhoogt de kans op overlijden aan prostaatkanker.
• Een verhoogd cholesterolgehalte
• Zowel een verhoogd totaal cholesterol als hogere waarden voor LDL-cholesterol (‘slechte’ cholesterol) zijn geassocieerd met een verhoogd risico op prostaatkanker. Met name bij agressieve vormen van prostaatkanker wordt een verband gelegd.
• Een tekort aan vitamine D

Sommige studies suggereren dat een tekort aan vitamine D (door te weinig blootstelling aan de zon) de kans op prostaatkanker zou vergroten. Bij andere studies wordt dit verband overigens weer niet aangetoond. Het blijft een punt van verder onderzoek.

Een Dieet

Overmatige consumptie van rood vlees (van rund, varken en lam) en bereide vleeswaren zouden de kans op prostaatkanker iets verhogen. Het risico blijkt vooral samen te hangen met de manier waarop het vlees bereid werd, namelijk met gegrild of gebarbecued vlees. Daarbij kunnen kankerverwekkende stoffen, heterocyclische amines (HCA’s) en polycyclische aromatische hydrocarbonen (PAC’s), ontstaan. De consumptie van gemalen rood vlees – américain – blijkt bijvoorbeeld geen hoger risico op (agressieve) prostaatkanker op te leveren. Er zijn ook voedingsmiddelen die het risico op prostaatkanker waarschijnlijk verhogen, zoals voeding dat rijk is aan calcium en het veelvuldig gebruik van melk- en zuivelproducten.

Het effect van overgewicht

Hoe dikker, hoe meer kans op prostaatkanker. Vetcellen kunnen hormonen aanmaken die kankercellen aanzetten tot groei. Er zijn ook aanwijzingen dat overgewicht kan leiden tot een soort continue ontsteking in het lichaam, ook dat kan cellen aanzetten tot kwaadaardige groei

Roken

Roken is geassocieerd met een verhoogde kans op sterfte aan prostaatkanker. Een verhoogde kans op het krijgen van prostaatkanker als gevolg van roken is niet aangetoond

Misverstanden over prostaatkanker

Er zijn ook misverstanden over de oorzaak van prostaatkanker. De ziekte wordt niet veroorzaakt door:

• seksueel overdraagbare aandoeningen, dus ook niet door hiv
• wisselende seksuele contacten
• zelfbevrediging (masturbatie)
• vaak klaarkomen.

Kanker is ook niet besmettelijk, ook prostaatkanker niet. Ook niet als er bij het vrijen sperma in of op het lichaam van de partner komt.

Lees ook